Toen ik Antoon de eerste keer zag, vond ik zijn hond leuk. Die hond, dat was Donut, die op dat moment in de laatste week van haar opleiding zat. De hele avond heb ik met haar op de grond liggen rollebollen op die fuif. Een paar dagen later zag ik via Antoons Facebook dat hij een “afscheidsfeestje” gaf. Ik snapte het niet: waarom zou hij zo’n lieve hond afstaan? Nu, negen jaar later, hebben we onze derde hulphond net afgestaan en beginnen we aan de opleiding van nummer vier.

Donut, ontdekte ik toen, was een assistentiehond in opleiding. Op het moment van onze ontmoeting was die opleiding bijna afgerond en was het tijd voor haar om te beginnen aan de afwerking voor ze gekoppeld kon worden met haar baasje voor het leven. Iemand die haar veel harder nodig had dan Antoon. Ik maakte kennis met de ervaring als gastgezin op het moeilijkste moment. Ik zag het verdriet van iemand die anderhalf jaar lang zoveel liefde, toewijding en energie had gestoken in het grootbrengen van een pup en dan moest loslaten. Ik maakte de overhandiging mee. Prachtig vond ik dat, maar ik dacht: “no way dat ik dit ooit kan”. Een paar jaar later kregen we een bericht dat er een puppy op ons wachtte…

Met Ocho maakte ik het hele gebeuren een beetje van de zijlijn mee. Antoon was de trainer, ik was zijn speelkameraadje. Zo kon ik wat afstand behouden, dacht ik. En toch was het afscheid er veel te snel, en ben ik er de hele dag kapot van geweest. Zo een intens verdriet, maar tegelijk wilden we beiden graag opnieuw gastgezin worden. Donut was intussen twee jaar geplaatst, we waren erbij toen haar baasje trouwde, we hadden ze samen gezien en we beseften hoe waardevol een assistentiehond is.

We begrepen ook iets heel essentieels: dat verdriet bij het afgeven betekent dat je je job als gastgezin goed hebt gedaan. Je kan geen assistentiehond opleiden zonder dat er een intense, liefdevolle band groeit tussen jou en je pupil. Misschien zelfs nog veel intenser dan met een gezinshond, want jullie doen alles samen. Dat was onze houvast. Dat, en de wetenschap dat je hond dat moment op een andere manier beleeft dan jij: tegen dat je met een klein hart en een lege auto weer naar huis rijdt, is jouw schat al druk aan het spelen met zijn vrienden. Hij komt terecht op een plek waar hij graag gezien is, alles krijgt wat hij nodig heeft en hij mag doen waar hij 18 maanden voor klaargestoomd is. De eerste keer klinkt het hard, maar je hond heeft geen tijd om jou te missen. Ik kan je verzekeren dat die wetenschap helpt bij het afscheid.

Ocho is uiteindelijk bijna drie jaar bij ons gebleven. Onze enthousiaste labrador had wat extra tijd nodig om volwassen te worden. Het was een intense periode: aan de ene kant wilden we heel graag dat hij zijn match vond, en aan de andere waren we dolgelukkig dat we hem nog even bij ons hadden.

Met de laatste zes maanden bij ons kwam er een klik: hij was er klaar voor. Dat gaf hij zelf aan. Pakten we de boodschappentas, dan haalde hij zijn hesje en zat hij vol verwachting op te kijken. Regelmatig lieten we “toevallig” iets vallen zodat hij het kon oprapen. Ocho verveelde zich. Ik weet nog dat toen we het bericht kregen met de datum voor het afgeven, ik dacht “goed zo, het is tijd”. Dat neemt natuurlijk niet weg dat we verdriet hadden toen het zover was, maar toen we hem enkele weken later met zijn match zagen werd dat vervangen door een enorme trots. Weer een superheld afgeleverd. Weer een hond die het leven van iemand zou veranderen. Het bericht van zijn baasje dat we enkele weken later mochten lezen, was de kers op de taart: “de twee maanden dat ik Ocho heb, zijn de gelukkigste sinds mijn ongeval”. Dàt is waar we het voor doen.

Na Ocho wilde ik ook eens voor de volledige ervaring gaan, en twee maanden na het afscheid kwam de vreugde: Urbain huppelde ons leven binnen. Eerlijk, ik dacht niet dat het mogelijk was om een hond zò graag te zien. Ik krijg het nu, drie maanden na ons afscheid en ondanks de fluffy pup aan mijn voeten, nog erg moeilijk terwijl ik dit schrijf.

Urbain kwam er in een moeilijke periode en maakte veel verdriet mee. Hij was mijn rots, en mijn spiegel. Als ik verdriet had, of zenuwachtig was, dan gaf hij dat aan. Hij was er tijdens de vele ziekenhuisbezoeken. Hij was er om me te troosten terwijl ik thuis lag te herstellen. Hij kwam voor me zitten tot ik mijn armen rond zijn hals sloeg en uithuilde in zijn vacht wanneer hij voelde dat ik verdriet had.

Alles wat ik me had voorgenomen met Ocho ging overboord. Ik besefte het, ik besefte hoe groot mijn verdriet zou zijn wanneer ik hem straks moest loslaten, en ik liet het me overspoelen. Het was net omdat we zo gehecht waren aan elkaar, dat Urbain het zo goed deed. Dat geloofde ik, en ik blijf ervan overtuigd dat hij daarom zo’n fantastische hulphond is geworden. Dat is wat me hielp accepteren dat hij op een dag niet meer mijn hond zou zijn.

Tegen dat Urbain en zijn collega’s aan de afwerking toe waren, was er één en ander veranderd bij Hachiko. Geen plotse breuk meer na anderhalf jaar opleiden: onze honden zouden tijdens de vier maanden afwerking nog terugkomen bij ons om uit te rusten. Ik ben daar dankbaar voor, want het heeft me geholpen om het te plaatsen. Heel geleidelijk aan zag ik Urbain evolueren van “mijn” hond naar een professional. Ik werd, opnieuw, maar ditmaal nog harder, geconfronteerd met het feit dat onze taak als gastgezin afgelopen was. Dat gaf Urbain zelf aan. Ook hij verveelde zich, maar we hadden hem niets meer te leren. De pijn van dat besef veranderde in aanvaarding, en ondanks al mijn verdriet en mijn vrees voor die dag heb ik de laatste weken een paar keer gedacht “kom, laat het nu maar zo ver zijn, het is mooi geweest.”

Ik weet nog dat ik, op die dag in januari, de héle weg naar Hachiko heb gedacht “ik kan dit niet.” De koffer opentrok op de parking en dacht “nope, dit lukt niet. Dit is niet aan het gebeuren.” Een allerlaatste keer, stiekem, om mijn tranen niet te tonen, mijn armen rond zijn hals sloeg en, met mijn gezicht begraven in zijn vacht, huilde dat het verschrikkelijk was. En nog één keer “ik kan dit niet” in zijn oor fluisterde voor ik de leiband aanklikte en met hem het centrum binnenwandelde om hem over te dragen.

We zijn drie maanden verder. Urbain is gekoppeld aan een fantastische, lieve vrouw, en wij zijn eigenlijk veel vroeger dan we van plan waren begonnen aan een nieuwe puppy. Ik denk dat het op de dag van het afscheid was dat trainster Elke liet vallen “in februari komt er opnieuw een Golden Retriever binnen”. Ik had “count me in!” gezegd voor ik het doorhad, goed beseffend wat een verdriet er me binnen twee jaar te wachten staat. Maar ik zie wat Urbain betekent voor zijn baasje. Ik zie hoeveel zijn lieve vriendschap het verschil maakt, zeker op een moment waar we allemaal thuis opgesloten zitten en het voor ons allemaal zwaar is. En ik mis hem nog heel vaak, hard, maar ik weet ook dat het goed is. Ik weet dat hij is waar hij hoort te zijn. Net zoals Ocho, net zoals Donut. Onlangs zag ik een prachtige quote bij een Amerikaanse hulphondenorganisatie: “you’re not giving him up, you are giving him forward”. En dat is het echt: het is niet afgeven, het is doorgeven. Wij zijn “onze” honden niet kwijt, ze dragen ons alle dagen mee terwijl ze het leven van hun baasje beter maken. Het is dankzij onze liefde dat zij dat kùnnen.

De maanden die wij samen met onze pleeghonden doorbrengen, zijn een voorrecht. Een unieke kans om te leren over liefhebben en over loslaten. Over genieten van het moment zoals alleen een hond dat kan. Gastgezin zijn is leren loslaten, en elke keer wij eraan beginnen is dat met het volste vertrouwen dat onze pupil ons zal tonen hoe het moet.